Κοινη δραση Πολιτων για την Παιδεια

Το παρακάτω κείμενο γράφτηκε από εκπαιδευτικούς της Κοινής Δράσης και αποτελεί μια πρώτη γενική τοποθέτηση για τα ζητήματα της Παιδείας.
Τοποθέτηση της «Κοινής Δράσης» για το ζήτημα της Παιδείας
Με μια συντονισμένη επίθεση η ιέρεια της νεοφιλελεύθερης εκπαίδευσης frau Anna Diamantopoulou φέρνει ολόκληρη την εκπαιδευτική κοινότητα, μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικούς, μπροστά σε νέα δεδομένα, μπροστά σε εκρηκτικές αλλαγές.
Τρία είναι σε αδρές γραμμές τα νέα δεδομένα.
Το πρώτο και πιο άμεσο γεγονός είναι η δραστική περικοπή πόρων. Το μνημόνιο και ο Καλλικράτης “κλέβουν” πολλούς πόρους από την Παιδεία και στέλνουν άμεσα χιλιάδες παιδιά εκτός σχολείου. Ήδη έχουν κάνει την εμφάνισή τους σειρά προβλημάτων:
* Μείωση χρημάτων στα σχολεία. Η τελευταία δόση χρημάτων που πήραν τα σχολεία ήταν κουτσουρεμένη και πολλά σχολεία ξεκίνησαν την οικονομία από τη θέρμανση. Πετρέλαιο με το σταγονόμετρο, υλικά, σχολικά είδη στο απόσπασμα.
* Προβλήματα στη μεταφορά μαθητών/τριών. Ήδη στην Αρκαδία τα ΚΤΕΛ απείλησαν με αναστολή της μεταφοράς μαθητών λόγω μη καταβολής οφειλόμενων χρημάτων από το κράτος.
* Βιβλία. Με πρόσχημα το ηλεκτρονικό βιβλίο, τις νέες τεχνολογίες, τη στρεβλή μεταφορά εμπειριών από άλλες χώρες κ.λπ. θα κοπούν τα βιβλία. Mάλιστα, τα σχολεία που παραδίδουν τα περισσότερα σε καλή κατάσταση βιβλία θα βραβεύονται κιόλας.
* Καθαρίστριες. Εδώ ήδη λειτουργεί ένα σύστημα-πλημμύρα. Κάθε σχολείο έχει και διαφορετικό μοντέλο: αλλού μόνιμες, αλλού συμβασιούχες, με ημιαπασχόληση, σε μερικές περιπτώσεις ακόμα και μαύρη εργασία κ.λπ. Το σίγουρο είναι ότι πληρώνονται ψίχουλα• ακόμα και αυτά τα παίρνουν καθυστερημένα.
* Ήδη έπεσε η βόμβα των συγχωνεύσεων 1900 σχολικών μονάδων (για τις οποίες έχουμε ήδη εκδώσει ανακοίνωση) και φυσικά να σημειώσουμε εδώ και την κατάργηση των σχολικών επιτροπών όπου θα παραμείνουν μόνο μία ανά βαθμίδα εκπαίδευσης για κάθε νέο δήμο, γεγονός που θα οδηγήσει πολλά σχολεία σε αναζήτηση έξτρα πόρων από χορηγίες ή σε έξτρα περικοπές, αφού τα έξοδα θα περνάνε πλέον από κρησάρα.
Το δεύτερο και πιο μεσοπρόθεσμο, αλλά εξίσου σημαντικό γεγονός, είναι οι μεγάλες αλλαγές στη δομή της εκπαίδευσης και αφορά, όπως αναφέραμε παραπάνω, στις συγχωνεύσεις αλλά και γενικά τη δομή της εκπαίδευσης. Όχι με γνώμονα, όπως διατείνονται, την αναγκαιότητα λόγω μείωσης του μαθητικού πληθυσμού αλλά με κριτήρια δημοσιονομικά και με τη ματιά στραμμένη στο σχολείο/φάμπρικα του γενικού διευθυντή/manager που θα διοικεί με οικονομικά κριτήρια, των λίγων αλλά ικανών και πειθαρχημένων προϊσταμένων, των αντιπαιδαγωγικών τμημάτων με 25-30 παιδιά, με γνώμονα, εντέλει, την εξοικονόμηση, πόρων από μείωση οργανικών θέσεων και λειτουργικών εξόδων.
Αδιαφορούν πλήρως για το κοινωνικό-οικονομικό κόστος που θα μεταφερθεί στους γονείς και τους μαθητές και δίνουν τη χαριστική βολή στα σχολεία της επαρχίας. Τα μουσικά, αθλητικά, ειδικά και πειραματικά σχολεία θα καταργηθούν ή θα αλλάξουν μορφή. Τα μεν αθλητικά ήδη βρίσκονται σε δεινή θέση, τα δε πειραματικά θα μετατραπούν σε πρότυπα σχολεία, με εξετάσεις, εντατικοποίηση, νέα αναλυτικά προγράμματα πριν εφαρμοστούν στις υπόλοιπες μάζες παιδιών.
Οι εκπαιδευτικοί, όπως και οι μαθητές και τα σχολεία, αντιμετωπίζονται, σαν οικονομικό βάρος. Σύντομα θα βρεθούν μπροστά σε καταστάσεις κρίσιμες, όπως από πού θα πληρώνονται, με τι ωράριο και μισθό θα εργάζονται, τι ασφάλιση και περίθαλψη θα απολαμβάνουν και βεβαίως αν θα ανταγωνιστούν τους συναδέλφους τους, τα άλλα σχολεία, αν θα μπουν στη γραμμή της αξιολόγησης, με βάση τα κριτήρια υπουργείου-τρόικας-αγοράς και όχι κοινωνίας-μαθητών-γονέων.
Τρίτο και ίσως πιο μακροπρόθεσμο, αλλά κομβικό θέμα για ολόκληρη τη νέα σχολική πραγματικότητα που ευαγγελίζονται οι ιθύνοντες, είναι το μορφωτικό ισοζύγιο. Το σχολείο δεξιοτήτων, το σχολείο της “διαδραστικής” αποχαύνωσης, το ατομικό σχολείο είναι ένα βήμα πριν εισέλθει και φέρει ανυπολόγιστες δυσκολίες στο μέσο μαθητή/τρια, ανυπέρβλητες διαβαθμίσεις και ταχύτητες μεταξύ των μαθητών/τριών, αξεπέραστα γνωστικά εμπόδια και κενά. Η εικόνα θα συντρίψει το λόγο, η πληροφορία θα συντρίψει τη γνώση, η ανάλυση και σύνθεση εννοιών, απόψεων, κρίσεων θα αντικατασταθούν από τη βουτιά στο τυχαίο και στο αυθόρμητο. Αν τώρα το σχολείο αποδιώχνει τα παιδιά, το νέο σχολείο αντίθετα θα τα «υπνωτίζει», αιχμαλωτίζοντάς τα όμως στο δίχτυ του ατομικού, μερικού, αποκομμένου από τη συλλογική εμπειρία, εκπαιδευτικού έργου.
Και μια διευκρίνηση για όσους προτρέξουν να πουν ότι απλά υπερασπιζόμαστε το υπάρχον σχολείο:
Το υπάρχον σχολείο δεν είναι αυτό που ονειρευόμαστε. Σίγουρα πολλές πλευρές του σημερινού εκπαιδευτικού συστήματος είναι σε λάθος βάση. Η πληγή της παραπαιδείας είναι τεράστια, τα ποσά που ξοδεύονται για φροντιστήρια, κλπ. είναι σημαντικό μέρος του προβλήματος. Ολόκληρη η δευτεροβάθμια εκπαίδευση ζει στο ρυθμό των πανελλαδικών εξετάσεων, στο ρυθμό της στείρας μάθησης και αποστήθισης για μια θέση στο πανεπιστήμιο. Οι μαθητές από το δημοτικό κιόλας αντιμετωπίζουν το σχολείο, κάτω από την πίεση μιας ολόκληρης κοινωνίας, ως διαδικασία ανταγωνισμού και βαθμοθηρίας. Τα βιβλία, τα κτίρια, το σύνολο των υποδομών δημιουργούν αποστροφή στα περισσότερα παιδιά. Όλο και σε μικρότερες ηλικίες πολλοί μαθητές αδυνατούν να παρακολουθήσουν το μέσο μαθησιακό επίπεδο. Οι εκπαιδευτικοί συχνά αναγκάζονται στο κυνήγι της ύλης. Υπάρχουν εκπαιδευτικοί που δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους όμως κατά βάση δεν είναι ούτε τεμπέληδες ούτε ανεύθυνοι όπως αρέσκονται να τους παρουσιάζουν υπουργείο και ΜΜΕ. Αντίθετα αναλαμβάνουν καθημερινά ένα δύσκολο και σημαντικό έργο, να μορφώσουν και να στηρίξουν τη νέα γενιά σε ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες. Έχουμε επομένως ανάγκη από ένα νέο σχολείο το οποίο όμως δεν θα έχει καμία σχέση με το “νέο σχολείο” της Διαμαντοπούλου και της τρόικας.

Από τη πλευρά μιας κίνησης πολιτών, όπως η ΚΟΙΝΗ ΔΡΑΣΗ, ποια θα μπορούσε να είναι η συμβολή σε αυτή τη μάχη για να μην περάσουν οι σαρωτικές αλλαγές στην παιδεία;
* Είναι αναγκαίο να γίνει γνωστή και κατανοητή σε όλους η κρισιμότητα της κατάστασης. Να ανοίξει μια μαζική διαδικασία ενημέρωσης των πολιτών, μια καμπάνια προκειμένου να γίνουν γνωστά τα προβλήματα. Μέσα στην ορυμαγδό των ραγδαίων κοινωνικών και οικονομικών αλλαγών κινδυνεύει η Παιδεία να χαθεί από τη ματιά μας. Ωστόσο, όπως θίξαμε και παραπάνω, τα χτυπήματα θα είναι καταστροφικά και απαιτείται εγρήγορση.
* Απαραίτητος όρος είναι να υπάρξει μια ενότητα εκπαιδευτικών, γονέων, μαθητών και τοπικών κοινωνιών. Να συγκροτηθεί ένα ενιαίο μέτωπο που θα εμποδίσει τις επερχόμενες αλλαγές (π.χ. συγχωνεύσεις, υποχρηματοδότητση) και που θα ανοίξει μια ενδιαφέρουσα, δημιουργική και αναγκαία συζήτηση για το σχολείο που θέλουμε. Το σχολείο αφορά τις επόμενες γενιές, αφορά τα παιδιά μας και, άρα, οι αλλαγές σε αυτό μας αφορούν όλους.