ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΑΡΜΟΝΙΚΗ ΣΥΜΒΙΩΣΗ

Οι τρόποι με τους οποίους οι Θρησκείες και οι Εκκλησίες θα μπορέσουν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην εδραίωση και έμπρακτη εφαρμογή των αγαθών της ειρήνης, της καταλλαγής και της αλληλεγγύης μεταξύ των λαών και μέσα στις ανθρώπινες κοινωνίες βρέθηκαν στο επίκεντρο ομιλίας του Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσοστόμου, με θέμα «Οι θρησκείες και οι Εκκλησίες, παράγοντες ειρήνης, καταλλαγής και αλληλεγγύης», την οποία πραγματοποίησε το απόγευμα της Τρίτης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Όπως σημείωσε ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος, ο οποίος είναι και Καθηγητής στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, το ζήτημα αυτό θα πρέπει να απασχολεί και να προβληματίζει όχι μόνο τον πολιτικό κόσμο αλλά και τους θρησκευτικούς  και εκκλησιαστικούς ταγούς και εκπροσώπους, αφού πλέον οι Θρησκείες και οι Εκκλησίες καλούνται να αναλάβουν πρωταρχικό ρόλο στην διαμόρφωση του νέου μοντέλου κοινωνίας, τόσο στον ευρωπαϊκό, όσο και στον παγκόσμιο χώρο.

Μιλώντας για την σημερινή πραγματικότητα στην Ευρώπη, η οποία χαρακτηρίζεται από θρησκευτική πολυμορφία, ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας υπογράμμισε ότι τίθενται ορισμένα ζωτικής σημασίας  ερωτήματα, τα οποία ανοίγουν και πάλι τη συζήτηση σχετικά με το δημόσιο ρόλο της Θρησκείας στις μοντέρνες κοινωνίες αλλά και τη συμβολή τους στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, αφού - όπως τόνισε - οι Θρησκείες δίνουν νόημα και κίνητρο στην λειτουργία της κοινωνίας, η οποία έχει κυρίως ανάγκη από την ηθική της θρησκευτικής νοηματοδότησης.

"Η θετική προοπτική αυτής της κοινωνιολογικής θεώρησης της Θρησκείας προσδίδει στην ίδια τη Θρησκεία τη κοινωνική της διάσταση, και τη δυνατότητα να εκδηλωθεί με ποικίλους τρόπους, ενώ η δημόσια δράση η η συνεισφορά της δεν εμποδίζεται αλλά μάλλον προστατεύεται από τις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Συμβάσεις και Διακηρύξεις  για τα δικαιώματα του ανθρώπου.Επιπλέον, ακόμη μία θετική κατανόηση της Θρησκείας μέσα στην ανοικτή ανθρώπινη κοινωνία, αποτελεί η υπεράσπιση από μέρους της των αρχών της σύγχρονης δημοκρατικής κοινωνίας (ατομικά δικαιώματα, ανεκτικότητα, σεβασμός του άλλου),  της αποδοχής της κοινωνίας των πολιτών και του πλουραλισμού και της συμβολής της Θρησκείας στην επίτευξη όλων των ανωτέρω στα πλαίσια της ελεύθερης δημιουργικότητας, ως κοινωνικού και πολιτιστικού φορέα για το σύνολο της κοινωνίας.Όλα τα παραπάνω είναι σημαντικά, επειδή δίδεται στη κοινωνία των πολιτών η δυνατότητα να αξιολογήσει και δημόσια πλέον την κάθε Θρησκεία, όχι μόνο ως προς την αυθεντικότητα και τη γνησιότητα του λόγου της, αλλά και ως προς την αποτελεσματικότητα των δράσεών της και των έργων της", επισήμανε ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας.

"Η συνάντηση όμως ή η συνύπαρξη των λαών, κρατών και εθνών, τόσο σε επίπεδο ευρωπαϊκό, όσο και παγκόσμιο, απετέλεσε τη βάση επαφής και διαλόγου μεταξύ των Θρησκειών χωρίς να μετεξελίσσεται σε έναν διάλογο ομοιομορφίας, συγκρητισμού ή αφομοιώσεως, αλλά σε μία ειλικρινή ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών μεταξύ των διαφορετικών πολιτισμών και Θρησκειών σε ζητήματα πανανθρώπινου ενδιαφέροντος, ενώ συγχρόνως οδήγησε και στην ανάπτυξη μιας συλλογικής δράσης και συνεργασίας για ένα καλύτερο αύριο, δικό μας αλλά και των επερχομένων γενεών. Για την  πραγμάτωση όμως όλων αυτών, χρειάζεται να απαλλαγούμε από το φοβικό σύνδρομο της θρησκευτικής πραγματικότητας και να οδηγηθούμε σε έναν διάλογο όχι μόνο μεταξύ των Θρησκειών αλλά και μεταξύ των Θρησκειών και της κοινωνίας", είπε ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος και πρόσθεσε: "Απαιτείται δηλαδή να αντισταθούμε έστω και επώδυνα σε όλα εκείνα τα κοινωνικά και θρησκευτικά μορφώματα, που συνηθίσαμε μέχρι σήμερα να μας προβάλλουν, και να απαγκιστρωθούμε από τους φόβους, τους μύθους και τις συμπλεγματικές αβεβαιότητές μας. Όλα αυτά, κατά το παρελθόν έδωσαν στις Θρησκείες το προσωπείο του φονταμενταλισμού, το οποίο όμως σκιάζει το εκσυγχρονιστικό στοιχείο του λόγου τους, και δημιούργησαν το σύνδρομο της μοναδικότητας και της αποκλειστικότητας της «μιας» Θρησκείας, η οποία επικαλύπτεται πολλές φορές και με τον μανδύα του νεοσυντηρητισμού. Το αποτέλεσμα; Δόθηκε χώρος σε θρησκευτικούς ηγέτες να εμφανισθούν και να δράσουν ως αυτόκλητοι σωτήρες, ενώ ενισχύθηκε η εσωστρέφεια, ως ο αντίποδας των συνεργασιών και της συναδέλφωσης με διακριτά τα χαρακτηριστικά της διαφορετικότητας. Τι συνεπάγονται όλα αυτά στην σχέση Θρησκείας και Κοινωνίας, δημόσιου χώρου και θρησκευτικότητας ; Ας θυμηθούμε μόνο τα παγκοσμίως γνωστά και τραγικά γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου  και ο,τι ακολούθησε αυτά".

Ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας τόνισε ότι η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα δίδεται μόνο μέσα από τον διάλογο. "Οι Θρησκείες και οι Εκκλησίες θα  μπορέσουν να βοηθήσουν τις πολυπολιτισμικές κοινωνίες να κατανοήσουν το ποιοτικότερο της ζωής και να προλάβουν έγκαιρα την εμφάνιση φαινομένων βίας, εκφράσεως μισαλλοδοξίας, δογματισμού, φονταμενταλισμού, κοινωνικού φανατισμού, μόνον όταν η αλήθεια αναδειχθεί μέσα από τη δυναμική της διαλεκτικότητας", σημείωσε και συνέχισε: "Μόνον ο διάλογος των πολιτισμών, των κοινωνιών και των Θρησκειών μπορεί να προάγει τον αμοιβαίο σεβασμό, την ειρηνική συμβίωση, την ανοχή του διαφορετικού, την ειρήνη, τη συνύπαρξη, τη δικαιοσύνη και τον πλουραλισμό, δίδοντας στις μεν κοινωνίες το στοιχείο πρόσβασης προς μία διαρκή νεωτερικότητα μακριά από κρίσεις πολιτισμικής ταυτότητας, στις δε Θρησκείες τη δυνατότητα να νοηματοδοτήσουν, με σεβασμό στην διαφορετικότητα, την ανάδειξη των στοιχείων εκείνων, μέσα από τα οποία δίδονται τα περιθώρια της δράσης και της αντίδρασης, της δόσης και της αντίδοσης, της μετάδοσης και της λήψης, αφού η πρακτική εφαρμογή του διαλόγου στηρίζεται πάντοτε στη σχέση του ανθρώπου που δίνει και του ανθρώπου που δέχεται η του πολιτισμού που προσφέρει «διακονικά» και του πολιτισμού που λαμβάνει «λυτρωτικά». Μέσα από αυτήν λοιπόν την διαλεκτική διαδικασία το αξιολογικό ερώτημα πλέον δεν είναι ποιος Πολιτισμός, ποια Εκκλησία ή ποια Θρησκεία είναι ορθή στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, αλλά πως, και ποιες λύσεις μπορούν να προτείνουν έμπρακτα στο αδιέξοδο των σημερινών σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων αλλά και μεταξύ τους σε μία διαλεκτική με την κοινωνία".