ΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΧΟΡΟΥ ΔΕΝ ΣΩΖΕΤΑΙ ΜΕ ΜΕΛΕΤΕΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΥΠΟΘΕΤΙΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ

Γράφει ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΟΥΚΟΒΙΣΤΑΣ

Η ΣΥΛΛΗΨΗ της ιδέας για την δημιουργία ενός Μεγάρου Χορού παρομοιάζει με τις αποφάσεις των Φαραώ να κτίσουν πυραμίδες. Η μεγάλη διαφορά μεταξύ ενός Φαραώ και του τότε δημάρχου Σταύρου Μπένου είναι ότι ο Φαραώ είχε συγκεντρωμένο όλο τον πλούτο της Αιγύπτου στα χέρια του, ενώ τα οικονομικά του Δήμου Καλαμάτας ήταν και είναι, σήμερα, περισσότερο περιορισμένα.

Με άλλα λόγια, είναι ένα έργο που δεν έπρεπε να γίνει. Πρόκειται για μια μωροφιλόδοξη σύλληψη προσωπικής δόξας, αδιαφορώντας για το τι πρόκειται να συμβεί στην πράξη και τι θα σημαίνει αυτό σε κόστος για τους πολίτες της Καλαμάτας.

Από εκεί και πέρα, κανένας δήμαρχος δεν τόλμησε να εγκαταλείψει την ιδέα ανέγερσης του Μεγάρου Χορού. Από τον Σταύρο Μπένο μέχρι και τον σημερινό Παναγιώτη Νίκα, κανένας δεν έκανε τον κόπο να μελετήσει την πορεία των αντίστοιχων Μεγάρων Μουσικής Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Κομοτηνής, που παρά τις γενναίες χορηγίες, ιδιωτών και κράτους, παραμένουν σοβαρά ζημιογόνα. Θυμίζει η υπόθεση την απρονοησία των συμπατριωτών μας, που, στον καιρό της ευμάρειας, πήραν δάνειο και αγόρασαν αυτοκίνητα πολυτελείας 4.000 κυβικών και όταν ήλθε η ώρα της συντήρησης, διαπίστωσαν ότι το μόνο «κέρδος» τους ήταν το χρέος τους προς τις τράπεζες!

Χωρίς να λαμβάνεται υπ’ όψη ότι δεν είναι ακόμα ξεκαθαρισμένο το καθεστώς ιδιοκτησίας του χώρου, η οικογένεια Λιναρδάκη έχει κερδίσει σε πρώτο βαθμό την σχετική αγωγή, η δημιουργία του Μεγάρου Χορού είναι πέρα για πέρα αρνητική για την πόλη της Καλαμάτας, όχι μόνον οικονομικά.

ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΧΟΡΟΥ

Η δημιουργία του Μεγάρου Χορού είναι συνυφασμένη με την δημιουργία του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού. Από την αρχή θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι ο τίτλος είναι, παντελώς, ψευδεπίγραφος. Δεν πρόκειται για ένα φεστιβάλ χορού, αλλά για ένα φεστιβάλ μοντέρνου χορού. Η χρήση του όρου χορού χωρίς τον προσδιορισμό μοντέρνου, σημαίνει ότι περιλαμβάνονται και παραστάσεις κλασικού χορού, με τα πολυπρόσωπα χορευτικά σχήματα. Θα γελούσε κάθε πικραμένος, αν τολμούσε να προσκαλέσει αυτά τα πολυπρόσωπα σχήματα για να χορέψουν στην Καλαμάτα. Δεν θα έφθαναν ούτε δύο προϋπολογισμοί του Δήμου για να καλύψουν τα έξοδα.

Αναγκαστικά, το φεστιβάλ περιορίστηκε στην πρόσκληση ολιγοπρόσωπων σχημάτων, που ανταποκρίνεται σε αυτό που ονομάζεται παράσταση μοντέρνου χορού. Όπως όμως και να έχει, το φεστιβάλ είναι ζημιογόνο και χρειάζεται την χορηγία είτε από τα ευρωπαϊκά ταμεία, είτε από τα κρατικά. Το πρόβλημα αναδείχθηκε, ανάγλυφα, φέτος, μετά την άρνηση και την απένταξη της χορηγίας από το ΕΣΠΑ. Όμως τα περιορισμένα οικονομικά περιόρισαν και την πρόσκληση σοβαρών παραστάσεων μοντέρνου χορού. Δεν μιλάμε μόνον για ξένα επώνυμα σχήματα, όπως το μπαλέτο Μπεζάρ ή το μπαλέτο Έλβιν Έιλι, που θα παραμείνουν άπιαστο όνειρο. Δεν είναι σε θέση ο Δήμος να προσκαλέσει το μπαλέτο της Λυρικής, με την παράσταση του «Ζορμπά», βασισμένο στη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, ένα θέαμα πολύ πιο οικείο στα μάτια μας και τ’ αφτιά μας.

Στην ουσία, πρόκειται για ένα φεστιβάλ, το οποίο προσφέρει διήμερες ή τριήμερες διακοπές και μεροκάματο σε κάποια αμφιβόλου ποιότητας σχήματα και πολύ καλά μεροκάματα στα στελέχη του φεστιβάλ και στην εταιρεία- ατζέντη. Με τα ίδια χρήματα, γύρω στις 600.000 ευρώ είναι ο φετινός προϋπολογισμός του φεστιβάλ, θα μπορούσε να προκηρυχθεί ένας διαγωνισμός συγγραφής θεατρικού έργου από Μεσσήνιο συγγραφέα, να γίνει παραγωγή από το ΔΗΠΕΘΕΚ, να παιχθεί σε όλη την Μεσσηνία και σε μεγάλες πόλεις τις Ελλάδας. Ας μην ισχυριστούν οι θιασώτες του φεστιβάλ ότι αυτή η λύση που προτείνεται, δεν συμβάλλει περισσότερο στην εντόπια πολιτιστική παραγωγή.

Η ΜΕΛΕΤΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ

Ο δήμαρχος στην παρουσίαση της μελέτης Βιωσιμότητας είπε ότι η μελέτη θα δοθεί σε δημόσια διαβούλευση και μετά θα κατατεθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο εισήγηση με το ερώτημα: «Πώς μπορεί να διοικηθεί το Μέγαρο Χορού Καλαμάτας, για να επιτελέσει τον σκοπό για τον οποίο κατασκευάστηκε και με το μικρότερο κόστος για τους Καλαματιανούς πολίτες»;

Με άλλα λόγια, ο Παναγιώτης Νίκας αναγνώρισε, ευθέως, ότι για τη λειτουργία του Μεγάρου Χορού θα πληρώσουν οι Καλαματιανοί και αναζητείται τρόπος να πληρώσουν λιγότερα. Το ότι ο Δήμος Καλαμάτας έχει από τα ακριβότερα δημοτικά τέλη και ότι θα είναι βαριά και η ελάχιστη αύξησή τους, δεν φαίνεται να απασχολεί τον δήμαρχο, πολύ περισσότερο καθώς αυτό συμβαίνει σε περίοδο οικονομικής κρίσης, από την οποία θα αργήσουμε, κάποιες δεκαετίες, να βγούμε και να φθάσουμε στο σημείο να αγοράζουμε… ραπανάκια για την όρεξη!

Αλλά και οι μελετητές της εταιρείας δεν φαίνεται να έχουν ιδέα το τι σημαίνει αγορά καλλιτεχνικών θεαμάτων. Μπορεί, κατά τρόπο πλάγιο να αποφεύγουν να μιλούν για τα Μέγαρα Μουσικής και το κόστος λειτουργίας τους, αλλά δεν μπορούν ν αποφύγουν την αλήθεια ότι του χρόνου η λειτουργία του Μεγάρου Χορού θα είναι ζημιογόνα κατά 75.000 ευρώ και θα είναι ζημιογόνα μέχρι και το 2018, όταν θα έχει κέρδος 14.536 ευρώ και 19.957 ευρώ το 2019.

ΠΑΓΙΑ ΕΞΟΔΑ

Βεβαίως, αυτά καταγράφονται στο χαρτί. Κατά δήλωση του Παναγιώτη Νίκα, κλειστό το Μέγαρο κοστίζει 100.000 ευρώ. Ας δούμε όμως τι στοιχίζει ανοικτό. Στην μελέτη της εταιρείας, στους πίνακές των παγίων εξόδων περιλαμβάνονται, για το 2015: ετήσια αμοιβή για καλλιτεχνικό διευθυντή και διευθύνοντα σύμβουλο 50.000 ευρώ, βοηθό καλλιτεχνικό διευθυντή 25.000 ευρώ και γραμματειακή υποστήριξη 15.000 ευρώ, σύνολο 90.000 ευρώ. Για διοικητικά έξοδα προβλέπονται 80.000 ευρώ, για συντήρηση κτηρίου και εξοπλισμού 15.000, για καθαρισμό κτηρίου 4.000 ευρώ και για θέρμανση, ΔΕΗ και ΔΕΥΑΚ 20.000 ευρώ, γενικό σύνολο 194.000 ευρώ. Ήτοι, τα διπλά από το να είναι κλειστό.

Η μελέτη προβλέπει ότι το 2015 οι θεατές που θα παρακολουθήσουν τις εκδηλώσεις θα είναι 28408 (αυτή η ακρίβεια θα μας… φάει!). Με μέση τιμή εισιτηρίου, σύμφωνα πάντα με την μελέτη, 23 ευρώ, τα έσοδα θα είναι 633.384 ευρώ, δηλαδή το φετινό κόστος του Φεστιβάλ Χορού. Αλλά μακάρι να έμεναν σε αυτό. Με πληρότητα 675 θέσεων, σημαίνει ότι θα έχουμε, περίπου, 45 παραστάσεις, διαφόρων ειδών, με πληρότητα 100%. Η μελέτη ισχυρίζεται ότι απευθύνεται το Μέγαρο σε ένα κοινό 400.000 ανθρώπων, υπολογίζοντας ότι απευθύνεται σε κατοίκους των όμορων Νομών, που λόγω της κατασκευής των δρόμων θα έχουν εύκολη προσβασιμότητα.

Φυσικά, ο λογαριασμός είναι λάθος, αφού βασικά εύκολη πρόσβαση θα έχουν μόνον οι κάτοικοι των πρωτευουσών των Νομών, Τρίπολη, Σπάρτη και Πύργος, των οποίων οι κάτοικοι (μαζί με τους κατοίκους των Δήμων της Μεσσηνίας), φθάνουν 236.311 κατοίκους, σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης. Αλλά για να μη ξεχνιόμαστε υπάρχει και η Μεγαλόπολη με τους 9.266 κατοίκους.

Δύσκολα, έως αδύνατο, να μετακινηθεί ένα κάτοικος της Σκάλας Λακωνίας ή του Λεωνιδίου ή του Άστρους και να έλθει στην Καλαμάτα προκειμένου να παρακολουθήσει μια εκδήλωση. Άντε, να έλθουν κάποιοι από την Μεγαλόπολη ή την Παλαιοχούνη. Εκτός, αν πρόκειται για κάποια προβεβλημένη παράσταση, χορευτική, μουσική ή θεατρική. Τότε όμως το κόστος που λογαριάζει η μελέτη, 10.000 ευρώ για την αγορά της παράστασης, είναι έξω από κάθε ευφάνταστο σενάριο. Οι προβεβλημένες παραστάσεις κοστίζουν κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Για το λόγο αυτό και οι οργανωτές τέτοιων παραστάσεων επιλέγουν, χώρους σταδίων και όχι ένα θέατρο 675 θέσεων, το οποίο θα χρεωθεί «μέχρι τ’ αφτιά», προκειμένου να φιλοξενήσει τέτοιες παραστάσεις.

ΤΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ

Στη μελέτη προτείνονται σταθερά εισιτήρια στην α΄ ζώνη 30 ευρώ, στην β΄ ζώνη 19 ευρώ και φοιτητικό 10 ευρώ, ήτοι 23 ευρώ μέση τιμή. Μόνον ο καθορισμός της τιμής των εισιτηρίων, δείχνει ότι τα στελέχη που συνέταξαν τη μελέτη είναι μακριά από την αγορά θεαμάτων. Οι προβεβλημένοι Γιώργος Κιμούλης και Άννα Βαγενά, έχουν καθορίσει πολύ φθηνότερα εισιτήρια. Ο Γιώργος Κιμούλης, με πολυπληθή θίασο, 18 ευρώ, και η Άννα Βαγενά 15 ευρώ. Έτσι κι αλλιώς, η αίθουσα του Μεγάρου δεν μπορεί να φιλοξενήσει αρχαία κωμωδία.

Όμως η Άννα Βαγενά, γιατί να έλθει να παίξει στο Μέγαρο Χορού Καλαμάτας; Σύμφωνα με την μελέτη θα πρέπει να πληρώσει για ενοίκιο 2.200 ευρώ. Με την προϋπόθεση ότι το θέατρο θα γεμίσει και με μέση τιμή εισιτηρίου 15 ευρώ, η δυνατότητα είσπραξης φθάνει τα 10.125. Μεταφορά, διαμονή, διατροφή και αμοιβές (ηθοποιών και τεχνικών) και φόροι, μάλλον θα ξεπεράσουν τα 7.925 ευρώ, που απομένουν μετά την καταβολή του ενοικίου της αίθουσας. Για το λόγο αυτό θα προτιμήσει ή το αμφιθέατρο του Κάστρου που έχει μεγαλύτερη χωρητικότητα, αν είναι καλοκαίρι, ή αν είναι χειμώνας μία από τις αίθουσες του Πνευματικού Κέντρου ή του Εργατικού Κέντρου, που είναι κατά πολύ φθηνότερες. Εκτός αν ο Δήμος υποχρεωτικά παραχωρεί μόνον την αίθουσα του Μεγάρου, αλλά τότε δεν πρόκειται να πατήσει θίασος στην Καλαμάτα και το Μέγαρο θα παραμένει κλειστό, αλλά τα πάγια έξοδα θα τρέχουν.

Από την άλλη, με 30 ευρώ την τιμή εισιτηρίου, πόσοι θα μπορέσουν να έλθουν από τους όμορους Νομούς; Ένα ζευγάρι, δεν μιλάμε για παιδιά, χρειάζεται να ξοδέψει, βενζίνες, εισιτήρια, για ένα καφέ ή αναψυκτικό, για το πρόγραμμα της παράστασης, χωρίς να μιλάμε για φαγητό έξω, γύρω στα 100 ευρώ, με την προϋπόθεση ότι θα έλθουν, θα δουν την παράσταση και θα γυρίσουν άγρια μεσάνυχτα σπίτι τους. Όσο για την αγορά εισιτηρίων β΄ ζώνης, θα ξοδέψουν 20 ευρώ λιγότερα.

ΟΙ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

Για το 2015, η μελέτη υπολογίζει 28.408 θεατές. Με μια αναγωγή σημαίνει ότι αντιστοιχούν σε 45, περίπου, παραστάσεις με πληρότητα 100%. Με δεδομένο ότι η πλειοψηφία των κατοίκων (δεν είναι μόνον τοπικό φαινόμενο) προτιμά να καθίσει στην άνεση του σπιτιού, μπροστά στην τηλεόραση, και να απολαμβάνει ποικιλία θεαμάτων ή κάποιον άλλο τρόπο διασκέδασης (μπαρ, ταβέρνα ή μπουζουξίδικο) ή, σε τελευταία ανάλυση και λόγω κρίσης, αδυνατεί να κάνει το παραμικρό έξοδο. Την δυνατότητα των Καλαματιανών τη γνωρίζουν στον Δήμο πολύ καλά από τα εισιτήρια που κόβει κάθε χρόνο το ΔΗΠΕΘΕΚ ή τα εισιτήρια του Φεστιβάλ Χορού, παρ’ όλο που το σύνολο των παραστάσεων, πλην μίας, δίνονται στο μεγαλύτερης χωρητικότητας αμφιθέατρο του Κάστρου.

Άλλωστε, για τον λόγο αυτό και η μελέτη προβλέπει έλλειμμα του χρόνου 75.000, που ασφαλώς θα είναι κατά πολύ μεγαλύτερο. Μία προβεβλημένη παράσταση να μετακαλέσουν, φθάνει. Δεν είναι καλύτερα τα πράγματα ούτε το 2019, που προβλέπεται οι θεατές να φθάσουν τους 55.435. Αυτό σημαίνει ότι θα δοθούν 87 παραστάσεις με πληρότητα 100%, κάτι που είναι άπιαστο όνειρο και για την πιο επιτυχημένη παράσταση της Αθήνας των 5 εκατομυρίων κατοίκων.

ΤΑ ΑΛΛΑ ΕΣΟΔΑ

Στην μελέτη προβλέπονται έσοδα και από συνδρομές ετήσιες, οι οποίες καθορίζονται ανά άτομο: για το 2015 σε 400 ευρώ, και το 2016 και 2017 σε 300 ευρώ, για το 2018 σε 400 ευρώ και για το 2019 σε 500 ευρώ. Αλήθεια, γνωρίζουν πολλούς Καλαματιανούς ή κατοίκους της Τρίπολης και της Σπάρτης να είναι σε θέση να πληρώνουν αυτή τη συνδρομή και εισιτήρια, έστω και μειωμένα, για να παρακολουθούν παραστάσεις; Μία μελέτη για να είναι σωστή θα πρέπει να έχει συγκριτικά στοιχεία. Έπρεπε να ζητηθεί ο αριθμός των συνδρομητών των Φίλων του Μεγάρου Μουσικής και αναλογικά να υπολογιστούν το πόσοι θα είναι οι συνδρομητές του Μεγάρου Χορού Καλαμάτας. Αν και παρ’ όλους τους συνδρομητές, το Μέγαρο Μουσικής μπαίνει κάποια εκατομμύρια ευρώ, τον χρόνο, μέσα;

Ένα άλλο έσοδο που υπολογίζεται στην μελέτη, είναι παραχώρηση της κεντρικής αίθουσας αντί των 2.200 ευρώ για εκπαιδευτικά ή άλλα προγράμματα, του στούντιο για 1.000 ευρώ και του υπαίθριου χώρου για 1.500 ευρώ. Με μέση απόδοση τα 1500 ευρώ, για να βγουν μόνον τα πάγια έξοδα (194.000 ευρώ για το 2015), θα πρέπει να πραγματοποιηθούν 130, περίπου μισθώσεις των χώρων του Μεγάρου. Το νούμερο αυτό είναι εξωπραγματικό. Κατ’ αρχήν δεν υπάρχουν φορείς που μπορούν να πραγματοποιήσουν τόσες εκδηλώσεις και γιατί να πληρώσουν τόσα λεφτά, όταν υπάρχουν τόσο φθηνότεροι χώροι. Αυτό πρέπει να το ξέρει ο δήμαρχος, αφού έκανε στο Elite την προεκλογική συγκέντρωση, εκτός αν ήταν δωρεά.

Με λίγα λόγια, η λειτουργία του Μεγάρου Χορού Καλαμάτας θα είναι εσαεί ζημιογόνος, όπως είναι σε όλα τα αντίστοιχα μέγαρα σε Ελλάδα και εξωτερικό. Κερδισμένοι θα είναι σε προβολή ο εκάστοτε δήμαρχος, ο καλλιτεχνικός διευθυντής και ο διευθύνων σύμβουλος, αν είναι δύο ξεχωριστά πρόσωπα. Θα είναι, όμως, κερδισμένος πολλαπλά ο καλλιτεχνικός- διευθύνων σύμβουλος (εάν είναι το ίδιο πρόσωπο) που θα εισπράττει τις 50.000 ευρώ. Και αυτόν, όπως άνοιξε την παράδοση ο Παναγιώτης Νίκας, σε ανταπόδοση των όσων εισέπραξε, ο Δήμος θα τον ανακηρύξει επίτιμο δημότη!