Στη Βουλή το Νομοσχέδιο για τη διαφάνεια και τη φοροδιαφυγή

 Κατατίθεται σήμερα στη Βουλή, ύστερα από την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης, το νομοσχέδιο που προβλέπει ρυθμίσεις με τις οποίες οι ψηφιακές πλατφόρμες υποχρεώνονται να διαβιβάζουν στην ΑΑΔΕ τα δεδομένα των συναλλαγών που πραγματοποιούν οι χρήστες τους, διασταυρώσεις στοιχείων και πρόβλεψη για κοινούς και ταυτόχρονους ελέγχους με τις φορολογικές αρχές των άλλων κρατών-μελών της ΕΕ.

Με το εν λόγω νομοσχέδιο ενσωματώνεται στην εθνική νομοθεσία η Οδηγία 2021/54 σχετικά με τη διοικητική συνεργασία στον τομέα της φορολογίας.

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Τα νέα ψηφιακά εργαλεία αποτελούν συμμάχους μας στην κατεύθυνση της βελτίωσης της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας του ελεγκτικού μηχανισμού και της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής. Το νομοσχέδιο που φέρνουμε στη Βουλή ακολουθεί ακριβώς αυτή την κατεύθυνση καθώς στις διατάξεις του περιλαμβάνονται εργαλεία, που θα συμβάλλουν σημαντικά στην διευκόλυνση των ελέγχων, τόσο στο πεδίο των διαδικτυακών συναλλαγών μέσω ψηφιακών πλατφορμών όσο και σε εκείνο των αγορών από φυσικά καταστήματα με πιστωτικές-χρεωστικές κάρτες, σύμφωνα με το πλαίσιο που θέτει η σχετική ευρωπαϊκή Οδηγία. Στο μέτωπο της φοροδιαφυγής λειτουργούμε με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης αξιοποιώντας κάθε δυνατότητα που μας παρέχουν οι νέες τεχνολογίες αλλά και κάθε δυνατότητα συνεργασίας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Επιπλέον, στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε, περιλαμβάνονται οι εξής πρόσθετες διατάξεις:

• Η προθεσμία απόδοσης του τέλους παρεπιδημούντων για το έτος 2022 και τους μήνες Ιανουάριο έως και Σεπτέμβριο του 2023 μετατίθεται στο τέλος Οκτωβρίου 2023.
• Επεκτείνεται η ρύθμιση που προβλέπει την παρακράτηση 10% των αποδόσεων υπέρ τρίτων ως δημόσιων εσόδων έως και την 31η Δεκεμβρίου 2027.
• Επεκτείνεται χρονικά έως και το 2025 η πρόβλεψη για την καταγραφή σε έναν κωδικό του προϋπολογισμού του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).
• Το ΤΑΙΠΕΔ αποκτά τη δυνατότητα να κάνει τοποθετήσεις στο Χρηματιστήριο με τους όρους και κανόνες, που ισχύουν για όλες τις επιχειρήσεις, κυρίως ως προς τη διασφάλιση της αξίας των μετοχών.
• Το ΤΑΙΠΕΔ αναθέτει σε Τράπεζα ή Εταιρία Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών (ΕΠΕΥ) την αποτίμηση κινητών αξιών που πρόκειται να αξιοποιήσει, για να βρεθεί το δίκαιο και εύλογο τίμημα.
• Εκσυγχρονίζεται και επιταχύνεται η διαδικασία του προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο για αγοραπωλησίες κινητών αξιών του ΤΑΙΠΕΔ, η οποία είναι απαραίτητη σε συναλλαγές στο Χρηματιστήριο αξίας άνω των 1.700.000 ευρώ. Ο έλεγχος γίνεται κατ’ αρχήν σε προγενέστερα στάδια της συναλλαγής και ολοκληρώνεται εντός 48 ωρών μετά από τη συμφωνία ως προς ύψος του τιμήματος.

Τι προβλέπει η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2021/54

Οι ρυθμίσεις που προβλέπονται στο νομοσχέδιο αφορούν σε εισόδημα που αποκτάται από διασυνοριακές και μη δραστηριότητες στους εξής κλάδους:

α) μίσθωση ακίνητης περιουσίας, συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων κατοικίας και εμπορικών ακινήτων, καθώς και κάθε άλλης ακίνητης περιουσίας και χώρων στάθμευσης,
β) Προσωπική Υπηρεσία,
γ) πώληση Αγαθών,
δ) μίσθωση οποιουδήποτε μέσου μεταφοράς.

Στόχος είναι ο εντοπισμός αδήλωτων εισοδημάτων και ο περιορισμός της φοροδιαφυγής από τις συναλλαγές που διεξάγονται μέσω ψηφιακών πλατφορμών καθώς τα δεδομένα που θα συλλέγονται από τις πλατφόρμες θα χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση και την επιβολή κάθε είδους φόρων, δασμών ή εισφορών κοινωνικής ασφάλισης.

Το νομοσχέδιο προβλέπει αυστηρές κυρώσεις, πέρα από τις ποινές που ήδη προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία για τις άλλες πιθανές φορολογικές παραβάσεις:

α) τόσο για τις πλατφόρμες που δεν συμμορφώνονται (μεταξύ άλλων αναστολή δραστηριότητας και πρόστιμα έως 500.000 ευρώ, καθώς και διακοπή πρόσβασης στις πλατφόρμες που δεν συνεργάζονται),
β) όσο και για τους χρήστες που δεν δηλώνουν τα απαιτούμενα στοιχεία στις πλατφόρμες (κλείσιμο του λογαριασμού τους στην πλατφόρμα, παρακράτηση πληρωμών).

Ειδικότερα, οι νέες διατάξεις προβλέπουν:

• Αυτόματη ανταλλαγή δεδομένων για τις συναλλαγές αυτές με τις φορολογικές αρχές των χωρών της ΕΕ, προκειμένου να διασταυρώνονται με τις δηλώσεις που υποβάλλουν οι φορολογούμενοι ως προς το εισόδημα από τις πλατφόρμες. Τα δεδομένα περιλαμβάνουν όνομα, διεύθυνση, ΑΦΜ, ΙΒΑΝ τραπεζικού λογαριασμού του πωλητή, το εισόδημα που εισπράχθηκε, προμήθειες, αμοιβές και φόροι που καταβλήθηκαν, διεύθυνση ακινήτου, ημέρες μίσθωσης κ.α.
• Δυνατότητα κοινών ή / και ταυτόχρονων ελέγχων από περισσότερες φορολογικές αρχές. Ρητά παρέχεται το δικαίωμα σε υπαλλήλους ξένων φορολογικών αρχών να εξετάζουν φακέλους και να κάνουν συνεντεύξεις στην Ελλάδα και αντίστοιχα δικαιώματα για τους ελεγκτές της ΑΑΔΕ στο εξωτερικό.
• Ποινές για τις πλατφόρμες που δεν υποβάλλουν πληροφορίες ή υποβάλλουν ανακριβείς-ελλιπείς πληροφορίες, δεν συνεργάζονται με τη φορολογική διοίκηση κλπ. Τα πρόστιμα ξεκινούν από 100 ευρώ ανά περίπτωση και φθάνουν σωρευτικά έως 500.000 ευρώ. Σε περίπτωση υποτροπής σε διάστημα πενταετίας τα πρόστιμα διπλασιάζονται (έως 1 εκατ.) ενώ αν εντοπιστεί παράβαση για τρίτη φορά,  ανεξάρτητα από το χρόνο τέλεσής της, τα πρόστιμα τετραπλασιάζονται. Για έλλειψη συνεργασίας επιβάλλεται επιπλέον διακοπή της πρόσβασης στους ιστοτόπους των ψηφιακών πλατφορμών.
• Κλείσιμο του λογαριασμού και παρακράτηση των πληρωμών για τους πωλητές που δεν παρέχουν τα απαιτούμενα στοιχεία στις πλατφόρμες.
  Σημειώνεται ότι από το πεδίο εφαρμογής του νόμου εξαιρούνται:
• Οι επιχειρήσεις/πωλητές που διεξάγουν λιγότερες από 30 συναλλαγές ετησίως μέσω της πλατφόρμας, από τις οποίες εισέπραξαν λιγότερα από 2.000 ευρώ.
• Στον τομέα της μίσθωσης ακίνητης περιουσίας, οι επιχειρήσεις που διεξάγουν περισσότερες από 2.000 συναλλαγές ετησίως μέσω της πλατφόρμας προκειμένου, όπως αναφέρεται στο κείμενο της Οδηγίας, να αποφευχθούν περιττές δαπάνες συμμόρφωσης των πωλητών που ασχολούνται με την ενοικίαση ακινήτων, όπως οι αλυσίδες ξενοδοχείων ή οι ταξιδιωτικοί πράκτορες.

Ρυθμίσεις για τη λειτουργία και διασύνδεση των POS με την ΑΑΔΕ

Με το ίδιο νομοσχέδιο, ενόψει της διασύνδεσης των POS με τις ταμειακές μηχανές, θεσπίζεται υποχρέωση των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών μέσω κάρτας να συμμορφώνονται προς τις απαιτήσεις λειτουργίας και διασύνδεσης των POS με την ΑΑΔΕ και, αντίστοιχα, των επιχειρήσεων να χρησιμοποιούν POS που πληρούν τις προϋποθέσεις αυτές. Προβλέπεται η υποβολή δήλωσης συμμόρφωσης από την πλευρά των παρόχων, η οποία θα δημοσιοποιείται στον ιστότοπο της ΑΑΔΕ. Η μη υποβολή της δήλωσης συνεπάγεται την παύση νόμιμης λειτουργίας των POS, καθώς και πρόστιμα έως 200.000 ευρώ για τους παρόχους και έως 10.000 ευρώ για τις επιχειρήσεις που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν ακατάλληλα POS.

Η υιοθέτηση των τεχνικών αυτών ρυθμίσεων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές και την επίτευξη των χρονοδιαγραμμάτων που έχουν ανακοινωθεί από την κυβέρνηση. Εντάσσονται δε στο συνολικότερο σχέδιο της κυβέρνησης για την αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων με σκοπό την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.